Hooggevoeligheid als uitdaging

Op 12 april 2002 werd de eerste bijeenkomst voor hooggevoeligen in Nederland gehouden. Mensen die zichzelf herkennen in de term ‘Highly Sensitive Person’ (HSP) waren bijeen om niet alleen hun eigenheid te vieren, maar ook het feit dat Marian van den Beuken haar boekje ‘Hooggevoeligheid als uitdaging’ (1) presenteerde. Marian is degene geweest die de laatste jaren heeft geprobeerd gelegenheid te bieden aan hooggevoelige mensen om informatie uit te wisselen en ondersteuning te bieden. Dit gebeurde in de vorm van een nieuwsbrief per e-mail.

De term HSP werd in Nederland waarschijnlijk voor het eerst gebruikt door Judith Scheepstra in haar artikel ‘Gevoelig, verlegen en gemakkelijk van streek’ (2). Zij schreef het artikel met verwijzing naar het boek van psychologe Elaine N. Aron ‘The Highly Sensitive Person, How to thrive when the world overwhelms you’. Dit boek is verschenen in het Nederlands onder de titel ‘Hoogsensitieve personen’ (3).

Samen met Cobie Beudeker bezocht ik deze bijeenkomst en we maakten onderstaand verslag.

Verbinding
“Er lijkt een relatie te bestaan tussen HSP’s en het fenomeen nieuwetijdskinderen.” schrijft Marian van den Beuken in haar boekje ‘Hooggevoeligheid als uitdaging’.” En zij vervolgt: “Volgens Carla Muijsert-van Blitterswijk (4) zijn nieuwetijdskinderen kinderen die het universum intuïtief als eenheid ervaren, doordat ze zich nog steeds met de eenheid die ze voor hun komst op aarde ervaren hebben, verbonden voelen……….. Muijsert beschrijft bijvoorbeeld als een specifieke kwaliteit van nieuwetijdskinderen dat ze eenheid ervaren en geen onderscheid maken tussen henzelf en de rest van de wereld. Ze leven als het ware in een werkelijkheid die geen grenzen kent. Ze denken niet in polariteiten, maar accepteren tegenstellingen zonder waardeoordeel. Ze hebben respect voor mens, dier en milieu omdat voor hen alles deel uitmaakt van henzelf. Ze hebben een sterk innerlijk besef van ethiek en rechtvaardigheid. Ze ervaren alles en iedereen als in wezen gelijk. Ze staan in contact met een helder intuïtief weten.
Allerlei dingen die ik vaak als moeilijk en belemmerend heb ervaren, vallen weg als ik ze in dit licht zie. Het wordt me duidelijk hoe het komt dat ik er vergeleken met veel anderen zo buitensporig onder lijd als er geen contact met iemand mogelijk is, of als het contact verstoord wordt. Ook het feit dat ik moeite heb om duidelijke grenzen te trekken tussen mijzelf en anderen komt nu in een heel ander licht te staan. Natuurlijk! Ik voel vooral de verbinding, en dat is ook waar ik voortdurend naar verlang. Ik heb veel meer behoefte om me te verbinden dan om me te onderscheiden………….. Ik ervaar de wereld kennelijk heel anders dan veel andere mensen. Dat betekent dat ik ze uit zal moeten leggen hoe ik ben, willen ze me kunnen begrijpen. En ik zal moeten accepteren dat het bij een aantal gewoon niet lukt. Ik heb bijvoorbeeld vaak met mensen die minder sensitief zijn dan ik, dat ze me wat wazig aankijken als ik ze iets vertel en me niet erg serieus nemen. Dat komt doordat ik sneller verbindingen tussen ideeën zie dan ik uit kan leggen……….. Ik ben vaak gefrustreerd geraakt in het contact en aan mezelf gaan twijfelen. Pas als ik een goede verbinding met mijzelf heb en dus goed geaard ben, kan ik goed afstemmen op de ander en het andere. Dan kan ik wezenlijk contact maken. Als dat ontstaat tussen mij en een ander, voel ik me bevoorrecht en gelukkig.” (Zie pag. 45/46 van het boekje ‘Hooggevoeligheid als uitdaging‘.)

Gave
Hoewel zij niet helemaal gelukkig is met de term, gaf Marian van den Beuken tijdens de bijeenkomst van gelijkgestemden, uitleg aan de term ‘hooggevoeligheid’. Een hooggevoelig mens heeft een fijn soort stelsel van antennes waarmee zij o.a. nuanceverschillen in sfeer en de onderstroom in gesproken woord voelen.
Hooggevoeligheid kan een gave zijn, maar dat hangt af van wat je ermee doet. Hoe je ermee reageert naar anderen toe. En vooral de intentie waarmee je de ander met je hooggevoeligheid benadert. Als je intentie niet zuiver is, ontwikkelt je gave zich niet in harmonie.

Kinderen met zo’n gevoelig systeem hebben vaak meer verzorging nodig dan anderen. Ze kunnen bijvoorbeeld angstiger zijn. Als ouders dat niet oppikken, voelt het kind zich snel niet goed zoals het is en niet veilig. Hij leert niet de tijd te nemen om “voelend te spreken”, zoals Marieke de Vrij dat uitdrukt.
Hij krijgt dan de overtuiging om eerst naar anderen te kijken en dan pas naar zichzelf. Hij past zich zo goed mogelijk aan, vergeet zijn eigen talenten en loopt regelmatig vast. Zijn kwetsbaarheid wordt vaak niet gewaardeerd.

Volgens Marian zijn wij geboren met een speciale opdracht. Zij denkt dat we een andere kracht moeten gaan aanboren als hooggevoelige mensen. De kracht van bijvoorbeeld het grassprietje dat zich door het asfalt heenboort. Marian ziet ‘ons’ als de behoeders van deze kracht en denkt dat hooggevoeligen hierin het voortouw kunnen nemen. Dat is volgens haar de uitdaging.

Tijdens de presentatie van het boekje ‘Hooggevoeligheid als uitdaging’ zei Antoinette Kluwer, van uitgeverij Ankh-Hermes, dat zij ook weinig onderscheid maakt tussen nieuwetijdskinderen en HSP.
Ze denkt dat deze kinderen hun ouders een stuk van hun eigen onderdrukte gevoeligheid hebben laten openbreken.
Zij sprak de wens uit dat gevoelige mensen erkenning krijgen voor wie ze zijn en wat ze zijn. En dat door dit boekje ‘hooggevoeligheid’ geen vreemd begrip meer is maar ook erkenning krijgt.

Een gezond ik
Marieke de Vrij hield tijdens de bijeenkomst ook een geïnspireerde en inspirerende lezing over hooggevoeligheid met de titel ‘Geven vanuit een gezond ik versnelt je eigen evolutie’.
Doordat je zo sterk fijnzintuiglijk geprikkeld wordt, sta je overal mee in contact en loop je de kans om jezelf te vergeten. Dit kan een overspannen reactie in de verwachtingen van je omgeving naar jou oproepen. Mensen kunnen gaan denken dat ze je niets meer hoeven uit te leggen, maar vergeten de eigen verantwoordelijkheid voor hun leven.

Marieke adviseert om pas naar buiten te komen met je sensitiviteit als je stevig in je schoenen staat en goed gegrond bent in je eigen ik-doorleving. Dan ben je in staat om je sensitief open te stellen als je dat zelf wilt of om dat te sluiten vanuit je bewustzijn.

Je fijnzintuiglijk ontwikkelen, omdat je bijzonder wezenlijk contact voorstaat met anderen, is volgens haar de voorbode van een natuurlijke ontwikkeling naar steeds meer helder waarnemen (zoals helder voelen, zien, horen en spreken). Door zuivere afstemming vanuit je ‘eigen zijn’. Je kunt het dan als een gave aanwenden of niet. Het hangt van jezelf af hoe je je sensitieve gewaarwording inzet.

Hoe je omgeving omgaat met je gevoeligheid is volgens Marieke vooral ook je eigen taak en verantwoordelijkheid. Ieder mens is, naar beste kunnen, verantwoordelijk voor zichzelf. Dus ook gevoelige mensen zijn dat.
Zodra je je door je hooggevoeligheid afhankelijk gaat opstellen van je omgeving, ga je claimen. Je mag de ander nooit dwingen rekening te houden met je hooggevoeligheid. Als je leert verantwoordelijkheid voor jezelf te nemen (‘Ik zal mijzelf dragen’) en jezelf in je gevoeligheid te accepteren, kun je onafhankelijker in het leven staan. Maar je oversensitieve geest vindt het vaak moeizaam om te functioneren in alledaagsheid. Waardoor je wellicht de neiging hebt om je omgeving te willen veranderen. Maar je kunt er ook een uitdaging in zien om zo je kracht te ontwikkelen.

Marieke riep op om vanuit ‘zielscontact’ te reageren in plaats van uit ‘egocontact’. Een ‘ingedaald gezond ik’ is wat anders dan een ‘sterk ego’, dat constant bevestiging en schouderklopjes vraagt. Werk daarom aan een gezond ‘ik’ als een natuurlijke bescherming voor je gevoeligheid. ‘Bewoon jezelf’, met andere woorden: waar je met je bewustzijn zit in jezelf, in je eigen lijf, met wat dan ook (ook je gevoeligheid), daar kan een ander niet wonen en dan kun je jezelf niet kwijtraken.

Marieke de Vrij en ook Maria Boone (energetisch therapeut) gaven ons nog allerlei tips en oefeningen om je ‘ik’ gezond te ontwikkelen. Grondingsoefeningen en bewust je aandacht naar je voeten brengen, huppelen en douchen met lauw klaterend water om je aura te schonen, jezelf aandachtig strelen als een soort zelfmassage; het waren praktische tips die werden aangereikt en die je jezelf allemaal kunt geven als je een gevoelig mens bent.

Volgens Marieke gaat het er niet om om je gevoeligheid te presenteren. “Je bent jezelf aan het vrijgeven. Dat is je gevoeligheid vieren. Laat je niet afleiden! Blijf jezelf. Wees trouw aan je diepste zijn.”

1 Hooggevoeligheid als uitdaging, Marian van den Beuken, ISBN 90-202-0144
2 Gevoelig, verlegen en gemakkelijk van streek, Judith Scheepstra, Magazine Psychologie, mei 2000
3 Hoogsensitieve personen, Elaine Aron, ISBN 90-630-50-232
4 Nieuwetijdskinderen, Carla Muijsert-van Blitterswijk, ISBN 90-202-8236-0